در تحلیل تکنیکال از ابزارها و اندیکاتورهای مختلفی برای تحلیل و شناسایی روند بازار و نقاط بازگشتی استفاده می‌شود. به جز این اندیکاتورها، یکی دیگر از روش‌های محبوبی که برای تحلیل قیمت دارایی‌های مختلف وجود دارد بررسی نحوه حرکت قیمت آن دارایی یا به اصطلاح «پرایس اکشن» (Price Action) دارایی مورد نظر است که با مطالعه نمودار شمعی و الگوهای شکل گرفته در آن انجام می‌شود.
همان‌طور که می‌دانید راه‌های مختلفی برای نمایش تغییرات قیمت یک دارایی در طول زمان وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «نمودار میله‌ای» (Bar Chart)، «نمودار خطی» (Line Chart) و «نمودار شمعی» (Candlestick Chart) اشاره کرد. از آنجایی که نمودار شمعی اطلاعات بسیار مفید و مضاعفی را در اختیار تحلیل‌گر قرار میدهد، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند از این نمودار برای تحلیل دارایی مورد نظر خود استفاده کنند.
برای همین قصد داریم در طول مقاله امروز ابتدا یک بار برای همیشه مفهوم کندل استیک را با زبانی ساده و ارائه مثال‌های گوناگون برای شما شرح دهیم و سپس با استراتژی‌های مبتنی بر کندل استیک و الگوهای نمودار شمعی آشنا شویم. لطفا تا انتها همراه ما باشید.
کندل استیک چیست؟
به هر کدام از میله‌هایی که در نمودار شمعی ژاپنی تشکیل می‌شود یک کندل استیک می‌گویند.
«کندل استیک» (Candlestick) در زبان انگلیسی به معنای شمعدان یا شمع است و وقتی صحبت از نمودار کندل استیکی یا نمودار شمعی می‌شود منظور همان نموداری است که در آن برای نشان دادن تغییرات قیمت یک دارایی از میله‌هایی شبیه شمع استفاده می‌شود. در نمودار شمعی هر کدام از شمع‌ها نشان‌دهنده تغییرات قیمت دارایی مورد نظر در یک بازه زمانی خاص است.
برای مثال اگر نمودار شمعی را روی بازه زمانی یک روزه قرار دهید هر شمع تغییرات قیمت آن دارایی را در عرض یک روز نمایش خواهد داد. از سایر بازه‌های زمانی پرکاربرد نیز می‌توان به دوره زمانی یک ساعته، چهار ساعته، هفتگی و ماهانه اشاره کرد.
برای درک بهتر موضوع تصویر زیر را در نظر بگیرید که نمودار شمعی رمزارز «بیت کوین» (Bitcoin) را در بازه زمانی یک ساعته نمایش میدهد. برای همین هر کدام از شمع‌ها یا بهتر است بگوییم هر کدام از کندل‌ها نشان‌دهنده تغییرات قیمت بیت کوین در هر ساعت است.
هر کدام از این کندل استیک‌ها اطلاعات بسیار مفیدی را در مورد نحوه حرکت قیمت در آن بازه زمانی در اختیار ما قرار می‌دهند. در واقع هر کندل چند بخش مهم دارد که در ادامه در مورد هر کدام به صورت جداگانه صحبت می‌کنیم.
بدنه کندل
بدنه کندل یا Candle Body قیمت شروع و پایان دارایی مورد نظر را در آن بازه زمانی نشان میدهد. علاوه بر این، مکان قرارگیری قیمت پایان و آغاز نیز بستگی به نزولی یا صعودی بودن قیمت آن دارایی دارد. در صورتی که بازار صعودی باشد قیمت پایان بالاتر از قیمت شروع خواهد بود و اگر بازار نزولی باشد قیمت پایان پایین‌تر از قیمت آغازین قرار خواهد گرفت.
در واقع فاصله بین قیمت آغاز و پایان، بدنه کندل را تشکیل میدهد.
سایه کندل
هر کندل معمولا دو سایه یا فیتیله دارد که در زبان انگلیسی به آن Candle Wick یا Shadow گفته می‌شود. با این حال ممکن است برخی شمع‌ها تنها یک سایه داشته باشند یا حتی بدون سایه تشکیل شوند.
سایه کندل حداقل و حداکثر قیمتی را نشان میدهد که دارایی مورد نظر در آن بازه زمانی به آن رسیده است. برای همین سایه بالای کندل نشان‌دهنده بیشترین قیمت و سایه پایین نشان‌دهنده کمترین قیمت آن دارایی در آن بازه زمانی است.
زمانی که سایه بالا یا پایین با قیمت آغاز یا پایان یکسان باشد، در این صورت کندل مورد نظر ممکن است بدون سایه یا تنها با یک سایه تشکیل شود.
رنگ کندل
رنگ کندل نشان‌دهنده مسیر حرکت قیمت در آن بازه زمانی است. معمولا برای نشان دادن کندل صعودی از رنگ سبز یا سفید و برای نشان دادن کندل نزولی از رنگ قرمز یا سیاه استفاده می‌شود. این رنگ‌ها به بدنه کندل اعمال می‌شوند و برای همین در بسیاری از پلتفرم‌های معاملاتی و نموداری ترکیبی از کندل‌های قرمز و سبز را شاهد خواهید بود.
زمانی که کندل صعودی و به رنگ سبز باشد، قسمت بالایی کندل نشان‌دهنده قیمت پایانی خواهد بود. در صورتی هم که کندل نزولی و به رنگ قرمز باشد قسمت بالایی کندل نشان‌دهنده قیمت آغاز و قسمت پایینی آن نشان‌دهنده قیمت پایان خواهد بود.
تمام موارد گفته شده را می‌توانید در تصویر زیر به صورت خلاصه‌وار مشاهده کنید:
استراتژی‌های کندل استیکی
یکی از دلایل محبوبیت زیاد نمودار شمعی و کندل استیک در این است که با یک نگاه کلی به نمودار و هر کندل می‌توان اطلاعات بسیار مفیدی را در مورد وضعیت بازار و احساسات خریداران و فروشندگان کسب کرد. برای مثال هر چه بدنه یک کندل بزرگ‌تر باشد نشان میدهد که آن کندل قدرت صعودی یا نزولی بیشتری دارد. یک کندل قرمز بزرگ نشان‌دهنده قدرت بالای فروشندگان و یک کندل سبز بزرگ نیز نشان‌دهنده قدرت بالای خریداران است.
علاوه بر این، سایه هر کندل نیز اطلاعات خوبی را در اختیار ما قرار میدهد. در صورتی که سایه بالای یک کندل بسیار بزرگ باشد نشان میدهد که قیمت در آن بازه زمانی افزایش یافته ولی با فشار فروش مواجه شده و دوباره به سمت پایین حرکت کرده است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک مقاومت یا نقطه تغییر روند باشد. سایه پایین بلند نیز برعکس این موضوع را خبر داده و نشان میدهد خریداران قدرت بالایی داشته‌اند.
خوشبختانه هر کدام از این کندل‌ها که شکل خاصی داشته و بارها در نمودار دارایی‌های مختلف ظاهر شده‌اند، به عنوان یک الگوی کندل استیکی شناخته می‌شوند و شما می‌توانید با آشنایی با هر کدام در تحلیل‌های خود از آن‌ها استفاده کنید.
بیایید در بخش بعدی بیشتر در مورد این موضوع و استراتژی‌های مبتنی بر کندل استیک صحبت کنیم.
الگوهای کندل استیک صعودی و نزولی
هر الگوی کندل استیکی از یک یا چند شمع ساخته می‌شود و متناسب با شکل خاص خود در یکی از انواع کندل استیک‌های صعودی و نزولی قرار می‌گیرد.
زمانی که یک الگوی کندل استیک صعودی روی نمودار ظاهر می‌شود، احتمال حرکت صعودی بیشتر خواهد بود. الگوهای شمعی صعودی معمولا با بدنه سبز بزرگ، سایه‌های پایین بلند و همچنین سایه‌های بالای کوتاه خود شناخته می‌شوند و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به الگوهای «چکش» (Hammer)، «چکش وارونه» (Inverted Hammer)، «ستاره صبحگاهی» (Morning Star)، «هارامی صعودی» (Bullish Harami) و غیره اشاره کرد.
در طرف دیگر نیز، شکل‌گیری الگوی کندل استیک نزولی روی نمودار خبر از احتمال بالای حرکت نزولی میدهد. این الگوها نیز بیشتر با بدنه قرمز بزرگ، سایه‌های بالای بلند و سایه‌های پایین کوتاه شناخته می‌شوند و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به الگوهای «مرد دارآویز» (Hanging Man)، «ستاره ثاقب» (Shooting Star)، «ستاره شامگاهی» (Evening Star)، «هارامی نزولی» (Bearish Harami) و غیره اشاره کرد.
برای اینکه بهتر با استراتژی‌های معامله براساس کندل استیک و الگوهای شمعی آشنا شوید در این قسمت دو الگوی کندل استیکی به طور کامل معرفی می‌شود. برای آشنایی با بقیه الگوها نیز می‌توانید به مقالات دیگر مجموعه حسینی فایننس مراجعه کنید.
کندل شناسی الگوی چکش
زمانی که یک کندل بدنه کوچکی داشته و سایه پایین آن نیز بلند باشد، همچنین در انتهای یک روند نزولی شکل بگیرد، به این کندل یک کندل چکش یا Hammer گفته خواهد شد. شکل‌گیری الگوی چکش نشان میدهد که علیرغم کاهش زیاد قیمت، فشار خرید بالایی وجود داشته و قیمت دارایی مورد نظر دوباره به سمت بالا حرکت کرده است.
تصویر بالا یک کندل چکش را نشان میدهد که چون بدنه آن به رنگ سبز است، نشان میدهد قدرت این الگو بالاست. الگوی چکش می‌تواند به رنگ قرمز نیز تشکیل شود که قدرت آن به اندازه چکش سبز رنگ نخواهد بود. همچنین در الگوی چکش یا سایه بالا وجود ندارد یا بسیار کوتاه است.
کندل شناسی الگوی مرد دارآویز
الگوی مرد دارآویز یا مرد به‌دارآویخته که در زبان انگلیسی با نام Hanging Man شناخته می‌شود، یکی دیگر از الگوهای کندل استیکی است که می‌توانید در معاملات خود از آن استفاده کنید.
الگوی مرد دارآویز زمانی شکل می‌گیرد که در انتهای یک روند صعودی شاهد شکل‌گیری یک کندل با بدنه کوچک و سایه پایینِ بلند باشیم. تشکیل این الگو نشان میدهد علیرغم وجود خریداران در بازار، فشار فروش بیشتر بوده و به احتمال زیاد به زودی قدرت بازار به دست فروشندگان خواهد افتاد.
در تصویر بالا نیز یک الگوی مرد دارآویز را مشاهده می‌کنید که از نظر ظاهری شبیه الگوی چکش است. اما نقطه تمایز این دو الگو محل شکل‌گیری آن‌هاست که یکی در انتهای روند صعودی و دیگری در انتهای روند نزولی تشکیل می‌شود. همچنین در الگوی مرد دارآویز نیز یا سایه بالا وجود ندارد یا بسیار کوتاه است.
سخن پایانی
یکی از مفاهیم اساسی تحلیل تکنیکال که هر معامله‌گری باید در همان ابتدای راه با آن آشنا شود، نمودار شمعی و نحوه خواندن الگوهای مبتنی بر آن است. در واقع شما به عنوان یک معامله‌کننده و تحلیل‌گر بازارهای مالی مختلف باید با علم کندل شناسی آشنا باشید و بتوانید با یک نگاه گذرا به نمودار دارایی مورد نظر خود روند کلی بازار را تشخیص داده و الگوهای نموداری احتمالی را نیز شناسایی کنید.
از همین رو برای اینکه شما نیز بتوانید با مفهوم کندل و نمودار شمعی آشنا شوید، در مقاله امروز به طور کامل در مورد کندل استیک‌ها صحبت کردیم. مهم‌تر از همه با استراتژی‌های مبتنی بر کندل استیک نیز آشنا شدیم و فهمیدیم که هر کندل استیک و الگوهای شکل‌گرفته براساس آن اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیارمان قرار می‌دهند.
بدون دیدگاه